Polonijny Klub
Podróżnika

W lutym 1992 roku spełniło się moje marzenie – zostałem przyjęty do prestiżowego The Explorers Club z tytułem Fellow Resident. A już w kilka tygodni później rozpocząłem „eksploracje” w the Explorers Club. Uczestniczyłem w spotkaniach i słuchałem prelekcji, zaprzyjaźniłem się z pracownikami centrali przy 46 East 70th Street na Manhattanie, dzięki którym zaglądnąłem niemal w każdy zakamarek całego kilkupiętrowego budynku, włącznie z piwnica, wyposażonego w bogate zbiory podróżników. Po kilku miesiącach niemal wszyscy członkowie klubu już mnie znali.

Kiedy jednak zacząłem poznawać członków klubu i ich osiągnięcia, doznawałem przy tym pewnych oczarowań i rozczarowań? Coraz częściej pojawiało się pytanie, – dlaczego nie ma tu wielu Polaków – odkrywców i podróżników, mających ogromne osiągnięcia naukowe i eksploracyjne? Czy stoi coś na przeszkodzie, aby tutaj się znaleźli? Na próżno szukałem odpowiedzi. Dowiedziałem się, że pierwszym w historii Polakiem – członkiem klubu był Henryk Arctowski, który kierował programem naukowym podczas pionierskiej zimowej wyprawy na Antarktydę w 1897 roku na pokładzie Belgiki. Przyjęty do grona odkrywców w maju1920, dość szybko jednak został z niego wykluczony za … niepłacenie składek członkowskich!

Po uregulowaniu zaległości powrócił jednak do pełnych prawa. Po nim do klubu zaproszono: Antoniego Jurasza- lekarza, Kazimierza Kordylewskiego – astronoma, Ryszarda Wiktora Schramma – polarnika i alpinistę, Dariusza Boguckiego – żeglarza polarnego, Stanisława Siedleckiego – geologa i polarnego, Macieja Kuczyńskiego – speleologa i polarnika, Zbigniewa Święcha – dziennikarza i pisarza.

Im bardziej „zanurzałem” się w poznawanie klubu, tym mocniej dojrzewała we mnie decyzja wprowadzenia do The Explorers Club polskich podróżników, odkrywców i badaczy, a nawet – założenia oddziału tegoż klubu w Polsce. Przekonałem do tego ówczesnego wiceprezesa do spraw członkostwa i oddziałów, dra Johna Loreta, od którego uzyskałem wszystkie konieczne informacje dotyczące sponsorowania nowych członków z poza USA. Dowiedziałem się również, że aby utworzyć nowy oddział klubu, koniecznych jest 10 członków mieszkających w jednym kraju czy też regonie. Byłem pewny, że w Polsce będzie ich nawet więcej, ale nie miałem pewności, czy wszyscy spełniają warunki stawiane przez klub.

Przystąpiłem do działania. Najpierw nawiązałem kontakt listowny a później i telefoniczny z czterema członkami klubu w Polsce, aby poprosić ich o pomoc we wstępnym wyselekcjonowaniu kilkunastu nazwisk wybitnych polskich odkrywców i badaczy. Korzystając z pomocy wcześniej już znanej mi redaktor Moniki Rogozińskiej i mojej kuzynki redaktor Janiny Lenarczyk -Zielke, rozpoczęliśmy działania, mające na celu zorganizowanie spotkania wszystkich zainteresowanych podróżników. Po wykonaniu dziesiątków telefonów i rozesłaniu wielu listów została ustalona data spotkania na dzień 6-go listopada 1992 roku w Domu Polonii, w Warszawie.

Uroczysta inauguracja Oddziału Polskiego The Explorers Club
Uroczysta inauguracja Oddziału Polskiego The Explorers Club

Na spotkanie przyszło 19 osób w tym siedmiu dziennikarzy. Był Tony Halik, Elżbieta Dzikowska, Stanisław Szwarc – Bronikowski, Krystyna Chojnowska- Liskiewicz… Wszyscy oni sporo o sobie słyszeli, czytali swoje książki, oglądali filmy, ale dopiero teraz tak naprawdę mogli się poznać.

Przedstawiłem zamiary utworzenia w Polsce oddziału tego prestiżowego klubu, mocno podkreślając korzyści, jakie z jego powstania będzie miał każdy członek oraz Polska. Spotkanie było niezwykle owocne, do Nowego Jorku powróciłem z dwoma walizkami pełnymi książek i wycinków prasowych, kandydatów do klubu, które w kilka miesięcy później posłużyły, jako załączniki do aplikacji członkowskich. Przez kilka tygodni byłem w ciągłym kontakcie telefonicznym z 7 kandydatami, których osobiście sponsorowałem, aby bezbłędnie przygotować ich aplikacje i napisać list sponsorski, skierowany do Komisji Członkowskiej Klubu. Pozostałych członków wyprowadzili Ryszard Schramm – trzech i Maciej Kuczyński – dwóch.

9 lutego 1993 roku złożyłem osobiście w centrali klubu dwanaście aplikacji Polaków, kandydatów do The Explorers Club. Już po kilku dniach ich nazwiska pojawiły się na oficjalnej liście kandydatów. Według przepisów klubu lista ta przez 30 dni wisiała w głównym hollu centrali, aby w tym okresie, każdy, kto ma jakiekolwiek zastrzeżenia, mógł je zgłosić.

Dokładnie po miesiącu, 9 marca 1993 roku, otrzymałem jakże wspaniałą i radosną wiadomości – 8 marca, Membership Committee zaakceptował wszystkich polskich kandydatów na członków The Explorers Club w tym 8 z tytułami najwyższymi, czyli Fellow. Po raz pierwszy w historii klubu przyjęto tak liczną grupę z jednego kraju.

Uroczysta inauguracja Oddziału Polskiego The Explorers Club
Uroczysta inauguracja Oddziału Polskiego The Explorers Club

Był to również pierwszy oddział klubu w postkomunistycznej Europie, reprezentujący cała Europe Wschodnia. Niewiele brakowało, a oddział w ogóle by nie powstał. Zaledwie na dwa miesiące przed powołaniem fili w Polsce wspomniany wcześniej wiceprezes The Explorers Club zabiegał o jej powołanie w Rosji. Obok Warszawy rozważano, więc Moskwę i Kijów. Wiceprezes klubu przywiózł jednak tylko dwie nowe aplikacje, obie od kosmonautów, Co dawało Rosji pięciu członków, a do utworzenia filii potrzeba było dziesięciu. Próba więc się nie powiodła. Zrozumiałem jednak, że należy pospieszyć się z założeniem oddziału w Warszawie. Nie mogłem dopuścić do tego, aby polscy odkrywcy mieli się kontaktować z Nowym Jorkiem via Moskwa!

I kiedy już miał powstać oddział klubu w Warszawie, wtedy nagle zupełnie niespodziewanie pojawiły się różnorodne problemy. Najważniejszym okazał się być brak funduszy na pokryciekosztów jej założenia, które wynosiły prawie $2,500. Szczęście nas jednak nie opuszczało – pomoc zaoferowała polonijna firma wydawnicza Hendar Publishing Co., z siedzibą w Nowym Jorku i w Gdańsku, w osobach właścicieli Dariusza Szczepańczyka i Wiesława Walendziaka, która pokryła większość kosztów. Resztę dołożyłem z własnych oszczędności. I tak w dniu 19 maja 1993 roku Zarząd Główny The Explorers Club oficjalnie uznał powstanie Oddziału Polskiego z siedzibą w Warszawie.

Uroczysta inauguracja Oddziału Polskiego The Explorers Club – pierwszego w Centralnej i Wschodniej Europie odbyła się w dniu 5 czerwca o godzinie 12 w południe w Sali Wielkiego Skarbca Zamku Królewskiego w Warszawie. Na sali zgromadziło się blisko 100 osób, w tym wszyscy członkowie klubu oraz przedstawiciele świata kultury, polityki i prasy. Na oczach całej Polski 17 jej najwybitniejszych podróżników, odkrywców i badaczy otrzymało dyplomy i medale The Explorers Club – najbardziej prestiżowej organizacji tego typu na Ziemi. Od tej chwili świat powili, ale systematycznie zaczął dowiadywać się o ogromnych osiągnięciach Polaków w eksploracji świata.[ ]

List Of The Polish Explorers Elected On March 8, 1993 As Members Of The Explorers Club

 

NO LAST & First Names Tile Profession City Sponsor
           
1 BIRKENMAJER Krzysztof, Prof. FI’93 Geologist Kraków Ryszard Schramm
2 CHOJNOWSKA-LISTKIEWICZ Krystyna, Cpt. FI’93 Sailor Gdansk Jerzy Majcherczyk
3 CZAJKOWSKI Ryszard FI’93 TV Journalist Warszawa Jerzy Majcherczyk
4 DZIKOWSKA Elżbieta FI’93 Journalist Warszawa Jerzy Majcherczyk
5 GRODZICKI Jerzy, Ph.D. FI’93 Climber Warszawa Maciej Kuczyński
6 HALIK Antonio, Cpt. FI’93 TV Journalist Warszawa Jerzy Majcherczyk
7 KRAWCZYK Adam MI’93 Historian Kraków Ryszard Schramm
8 KOISAR Bernard, Ph.D. FI’93 Speleologist Warszawa Ryszard Schramm
9 ROGOZINSKA Monika MI’93 Journalist Warszawa Jerzy Majcherczyk
10 RUTKOWSKI Bogdan, Prof. MI’93 Archaeologist Warszawa Maciej Kuczyński
11 SZWARC- BRONIKOWSKI Stanisław, MI’93 TV Journalist Warszawa Jerzy Majcherczyk
12 WIERCINSKI Andrzej, prof. FI’93 Anthropologist Warszawa Jerzy Majcherczyk